กรมชลประทาน ชงโครงการประตูระบายน้ำ “น้ำปั้ว-ไหล่น่าน” และ ฆะมัง”
เป็นเครื่องมือบรรเทาอุทกภัยและภัยแล้งลำน้ำน่านอย่างยั่งยืน
นายสุรชาติ มาลาศรี ผู้อำนวยการสำนักบริหารโครงการ พร้อมด้วยนายพรมงคล ชิดชอบ รองผู้อำนวยการ
สำนักงานชลประทานที่ 2 นายนิพนธ์ สนั่นเรืองศักดิ์ ผู้อำนวยการส่วนส่งเสริมการมีส่วนร่วมด้านพัฒนาแหล่งน้ำ กรมชลประทาน
พร้อมคณะ นำสื่อมวลขนลงพื้นที่จังหวัดน่านเพื่อติดตามการบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำน่าน พร้อมเสนอแผนหลักการพัฒนา
อาคารบังคับน้ำแม่น้ำนน ในเขตจังหวัดน่าน พิษณุโลก พิจิตร และนครสวรรค์ พร้อมชง 2 โครงการเร่งด่วน “ประตูระบายน้ำ
น้ำปั๊ว-ไหล่น่าน และ ประตูระบายน้ำมะมัง” หวังเป็นเครื่องมือบริหารจัดการน้ำแก้ภัยแล้ง-น้ำท่วม ลำน้ำน่าน อย่างยั่งยืน
นายสุรชาติ มาลาศรี ผู้อำนวยการสำนักบริหารโครงการ กรมชลประทาน กล่าวว่า ที่ผ่านมากรมชลประทาน
ได้มีการวางแผนพัฒนาแหล่งน้ำมาโดยลำดับ โดยมีแหล่งเก็บกักน้ำที่สำคัญ อาทิเช่น เขื่อนสิริกิติ์ จังหวัดอุตรดิตถ์
เขื่อนแควน้อยบำรุงแดน จังหวัดพิษณุโลก เขื่อนทดน้ำผาจุก จังหวัดอุตรดิตถ์ และเขื่อนทดน้ำนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก
เมื่อรวมกับอ่างเก็บน้ำขนาดกลางและขนาดเล็กสามารถก็บกักน้ำไว้ได้ 10,430.25 ล้าน ลบ.ม. ปัจจุบันมีแผนพัฒนาจัดหา
แหล่งเก็บกักน้ำในระยะกลาง (ปี 2565-2575) เพิ่มเติมอีก เช่น อ่างเก็บน้ำน้ำปาด (ภูวังผา) อ่างเก็บน้ำน้ำกอน อ่างเก็บน้ำน้ำกิ
และอ่างเก็บน้ำน้ำยาว เป็นต้น ซึ่งหากพัฒนาได้ทั้งหมดก็มีน้ำเก็บกักได้เพิ่มขึ้นอีกประมาณ 799 ล้าน ลบ.ม. กรมชลประทาน
จึงมีนโยบายที่จะหาแหล่งน้ำเพิ่มเติมอีกโดยการใช้ลำน้ำน่านเป็นแหล่งเก็บกักน้ำ จึงเป็นที่มาของโครงการที่กรมชลประทานกำลัง
ดำเนินการศึกษาแผนหลักและความเหมาะสมรวมถึงการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมประตูระบายน้ำแม่น้ำน่าน
สำหรับผลการศึกษาจัดทำแผนหลักการพัฒนาประตูระบายน้ำแม่น้ำน่าน มีทั้งหมด จำนวน 7 โครงการ ได้แก่
(1) ปตร.ผาจา จังหวัดน่น (2) ปตร.น้ำ#ว-ไหล่น่าน จังหวัดน่าน (3) ปตร.ท้ายเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก (4) ปตร.โคกสลุต
จังหวัดพิษณุโลก (5) ปตร.ะมัง จังหวัดพิจิตร (6) ปตร.บ้านห้วยคต จังหวัดพิจิตร และ (7) ปตร.วังหมาเน่า จังหวัดนครสวรรค์
โดยนำมาจัดลำดับความสำคัญและคัดเลือก 2 โครงกรที่ดำเนินการก่อสร้างในลำน่านและมีความจำเป็นเร่งด่วน ได้แก่
(1) ประตูระบายน้ำ น้ำปั้ว-ไหล่น่น มีความจุ 3.55 ล้าน ลบ.ม. ขนาดบานประตูความกว้าง 12.50 เมตร สูง 10 เมตร
จำนวน 6 ช่อง ตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลน้ำปั๊ว อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน พื้นที่ชลประทาน 16,320 ไร่
(2) ประตูระบายน้ำฆะมัง มีความจุ 24.77 ล้าน ลบ.ม. ขนาดบานประตูความกว้าง 12.50 เมตร สูง 10 เมตร
จำนวน 7 ช่อง ตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลมะมัง อำเภอเมืองพิจิตร จังหวัดพิจิตร พื้นที่ชลประทาน 30,849 ไร่
ทั้งนี้ เมื่อกรมชลประทานดำเนินการตามแผนงาน 7 โครงการแล้วเสร็จ จะทำให้ลำน้ำน่านสามารถเก็บกักน้ำได้เพิ่มขึ้นอีก
152.99 ล้าน ลบ.ม. ส่งน้ำให้กับพื้นที่การเกษตรของสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้เดิม 141,720 ไร่ เพิ่มพื้นที่ชลประทานใหม่ 36,904 ไร่
รวมพื้นที่ชลประทาน 1 78,124 ไร่ เป็นแหล่งน้ำต้นทุนสำหรับอุปโภค-บริโภค การประมง และการปศุสัตว์ สนับสนุนประเพณี
วัฒนธรรมท้องถิ่น การท่องเที่ยวและกิจกรรมการใช้น้ำอื่นๆชื่งจะช่วยยกระดับคุณภาพชีวิต ความเป็นอยู่ของประชาชนในพื้นที่ดีขึ้น
อย่างยั่งยืนต่อไปในอนาคต/บุญยงค์ สดสอาด นายกสมาคมสื่อมวลชนจังหวัดน่าน/